BİRLEŞMİŞ MİLLETLER KALKINMA PROGRAMI
Genel Bilgi: Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP); Demokratik yönetişim, Yoksulluğun azaltılması ve Çevre ve sürdürülebilir kalkınma alanlarında yoğunlaşmaktadır. Bunlara ilave olarak; Proje uygulama desteği, Özel sektörle işbirliği, Kalkınma ve cinsiyet, bilişim teknolojileri konuları da diğer çalışma alanlarını oluşturmaktadır.
Uygun Başvuru Sahipleri: Kamu ve özel sektör kuruluşları başvurabilir.
Sağlanan Desteğin Kapsamı: UNDP; Türkiye’deki kamu kuruluşlarına “Proje Uygulama Desteği” sağlamaktadır, Özel sektörle işbirliği yaparak Türkiye’deki girişimciliğin geliştirilmesi ve girişimciliğin önündeki engellerin kaldırılmasına destek sağlamaktadır, Türkiye’deki cinsiyet ayrımcılığın ortadan kaldırılmasına katkıda bulunmaya çalışmaktadır, Türkiye’deki bilişim sektörünün özellikle Türkiye’de internet kullanımının yaygınlaştırılmasını sağlamaya çalışmaktadır.
DÜNYA BANKASI
Genel Bilgi: Dünya Bankası, aşağıda ayrıntıları verilen, çeşitli fon imkanları sunmaktadır. Bu fonların bir kısmı merkez ofis aracılığı ile kullandırılırken, bir kısmı Banka’nın ülke ofisleri aracılığı ile yönetilmektedir.
Uygun Başvuru Sahipleri Sivil toplum örgütleri, hükümetler programlara başvurabilir.
Sağlanan Desteğin Kapsamı
a) Sosyal Kalkınma Sivil Toplum Fonu: Fonun amacı, yoksul ve marjinalleşmiş grupların kalkınma süreçlerindeki söz haklarını ve etkilerini güçlendirmek ve böylelikle bu süreçleri daha katılımcı ve adil bir hale getirmektir.
b) Yaratıcı Kalkınma Fikirleri Yarışması: “Yaratıcı Kalkınma Fikirleri Yarışması” vizyon sahiplerini ve fikirlerini finansal destek veya teknik yardım sağlayabilecek girişimcileri, fikirlerini satabilecekleri bir “Yenilikçilik Yarışması”nda bir araya getirmektedir
c) Gençlik: Türkiye’deki sivil toplum ile sürekli bir diyaloğun oluşturulması bakımından, Dünya Bankası gençlik grupları, özel sektör ve kamu yetkilileri arasında ortaklığın sürdürülebilmesi için kolaylaştırıcı bir rol oynamaktadır. Bu kolaylaştırıcı rolü yoluyla, Dünya Bankası gençlerin kalkınma süreçlerine daha fazla katılımlarını sağlamayı amaçlamaktadır. “Sosyal Fonlar” ve “Toplumsal Kalkınma Projeleri” aracılığı ile kırsal kalkınma, toplum sağlığı, su dağıtımı, AIDS’in önlenmesi ve KOBİ’lerin geliştirilmesi gibi konularda destekler sağlanmaktadır.
FİNLANDİYA ENDÜSTRİYEL ORTAKLIK FONU
Genel Bilgi: Finnfund belirli geçiş ekonomilerinde ve canlı pazarlardaki projelere uzun vadeli risk sermayesi sağlayan Finlandiya kökenli bir kalkınma finans kuruluşudur. Sponsorlarla risk paylaşımı yolu ile Finnfund sadece karlı yatırım ve projeleri değil aynı zamanda çevresel ve sosyal pozitif dışsallıkları olan projeleri desteklemektedir. Finnfund diğer kalkınma finansman kuruluşları ile birlikte doğrudan Finlandiya iş çevresini ilgili olmayan ve büyük çevresel ve sosyal olumluluklar yaratan projeleri de yürütmektedir.
Uygun Başvuru Sahipleri: Finlandiyalı firmaların girdi sağlayıcıları, uzun vadeli müşterileri, aracıları ve teknoloji lisansı sağlayan firmaları ile işbirliği yapan gerçek ve tüzel kişiler yararlanabilir.
Uygun Başvuru Konuları: Yenilenebilir enerji, ormancılık ve telekomünikasyon Finnfund’un diğer kuruluşlarla birlikte finanse ettiği projelerden bazılarıdır.
Sağlanan Finansal Hizmetlerin Kapsamı: Finnfund gelişmekte olan ülkelerin yanı sıra Bağımsız Devletler Topluluğu ülkelerinde de faaliyetlerini sürdürmektedir. Finnfund gelecekte yatırımlarını düşük ve orta-düşük gelir seviyesindeki ülkelerde yoğunlaştırmayı hedeflemektedir.
a- Öz Sermaye Yatırımı: Finnfund endüstriyel sponsorların yürüttüğü projelere küçük ortak olarak katılmaktadır. En fazla % 30 katılım oranı ile kuruluşun ortaklığa katılma koşulları her proje için ayrı olarak değerlendirilmektedir. Finnfund 5-10 yıl arasında ortak olarak kalmakta ve projenin tamamlanması ile birlikte ortaklıktan ayrılmaktadır.
b- Krediler: Finnfund orta vadeli ve uzun vadeli fonları piyasa koşullarına bağlı olarak sağlamaktadır. Faiz oranları ve teminat gösterilmesi projenin ve ülkenin risk düzeyine göre belirlenmektedir. Fonlar genellikle Euro ve USD para birimlerinde sağlanmaktadır.
c- Riskli Yatırım Araçları: Finnfund sermaye ihtiyaçlarını en iyi şekilde karşılayabilmek için risk enstrümanlarını müşterilerine kullandırabilmektedir. Özel durumlarda Finnfund garanti hizmetlerini de sağlayabilmektedir.
d- Ortak Finansman: Projelerin Finnfund’un kaynaklarının karşılayabileceği miktarı aşması durumunda, diğer finansal kuruluşlarla ortak olarak finansman sağlanabilmektedir. Finnfund, Avrupa Kalkınma Finans Kuruluşları üyesidir ve bu kuruluşun üyeleri ile yakın ilişkiler ve ortaklık içerisindedir.
GEF KÜÇÜK DESTEK PROGRAMI
Genel Bilgi: UNDP tarafından yürütülen “Küçük Destek Programı” 5. Uygulama Dönemi’nde aşağıdaki konularda projelere yer verilmektedir: Step, alpin, deniz ve mağara ekosistemleri başta olmak üzere korunan alanların yönetiminde çok ortaklı katılımcı uygulamalar,
Korunan alan ve ekolojik koridorların içinde ve çevresinde yaşayanlarca yapılan koruma uygulamaları,
Koruma statüsü henüz olmayan önemli doğa alanlarında, biyolojik çeşitliliği destekleyen sürdürülebilir geçim stratejileri ve uygulamaları üzerine yöre halkıyla çalışmalar,
Deniz, step, alpin vb. ekosistemlerin katılımcı korunması ve/ya sürdürülebilir kullanımına (saz kesimi, doğa dostu tarım ve hayvancılık, su ürünleri ve odun ve odun-dışı ürünler) yönelik uygulamalar,
Nesli küresel ölçekte tehdit altında ve öncelikli türlere yönelik katılımcı koruma uygulamaları,
Korunan alanlar, önemli doğa alanları, denizel ve karasal peyzaj alanları ve yöre halkının koruduğu alanların sürdürülebilir kullanımına yönelik yöre halkının katılımcı ve gelir getirici (ekoturizm vb.) uygulamaları,
Biyoçeşitliliğin korunması ve sürdürülebilirliği yaklaşımının çevresel standartlara dahil edilmesi (ISO 14000, AB ilgili standartları vb.) ve doğa-dostu ürün ve pazarların gelişimine katkı veren çalışmalar,
Yerel düzeyde düşük karbonlu, yenilenebilir enerji (jeotermal, rüzgâr, güneş, biyokütle, biyoyakıt, su vb.) teknolojilerinin (ürün, hizmetler ve prosesler) geliştirilmesi, gösterimi ve transferine yönelik çalışmalar,
Yerel düzeyde geleneksel bilgi ve yaklaşımları kullanan iklim dostu uygulamalar,
Kamu, özel sektör ve sivil toplum işbirliğiyle; yerel düzeyde, kamu ortak kullanım alanlarında, enerji ihtiyacını azaltan veya etkin kullanımını teşvik eden iklim ve doğa dostu çalışmalar,
Enerji verimliliği ve enerji performansı konusunda yönetmelikler, standartlar, teşvikler, ürünler ve yerel iyi uygulama örneklerine ilişkin farkındalık çalışmaları,
Sivil toplum kuruluşları ve belediyelerin ortaklığında motorsuz taşıt ulaşım imkânlarının geliştirilmesi çalışmaları,
Yerel yönetimler işbirliğiyle, düşük sera gazı salımı yapan ulaşım alternatifleri ve sürdürülebilir kentsel ulaşıma yönelik yenilikçi çalışmalar,
Yöre halkının iklim değişikliğinin etkilerine karşı dayanıklılığının, karbon tutan ekosistemlerin (ormanlar, turbalıklar vb.) korunması, restorasyonu, iyileştirilmesi ve yönetimi yoluyla arttırılması çalışmaları,
Karbon tutan ekosistemlerde tehdit oluşturan arazi kullanım değişimlerinin ve bozunumlarının azaltılması çalışmaları,
Karbon tutan ekosistemlerin katılımcı planlama ve yönetim süreçlerinde iklim değişikliği ve arazi kullanımı temalarını bir araya getiren çalışmalar,
Sürdürülebilir balıkçılık, ormancılık, iyi tarım uygulamaları ve tarım ve orman ekosistem hizmetlerinin devamlılığının sağlamasına, geliştirilmesine ve yaygınlaştırılmasına yönelik çalışmalar,
Tarımsal biyoçeşitliliğin, köy çeşitleri, tarım ürünlerinin yerel türleri veya genetik çeşitleri, ağaç türleri, çiftlik hayvanları, balık ve diğer ticarete konu olan türler aracılığıyla, korunması ve desteklenmesi yönündeki uygulamalar,
Genetik kaynakların kayıt altına alınması, ticari ve diğer kullanımlarından doğan faydaların adil ve tarafsız paylaşımı konusunda kapasite geliştirme çalışmaları,
Doğa dostu gönüllü etiketleme sistemlerinin geliştirmesi yönündeki girişimler,
Arazi kullanımı ve değişimiyle ilgili planlama, karar ve izleme süreçlerine yöre halkının, kişilerin ve yerel sivil toplum örgütlerinin etkin katılımıyla ilgili çalışmalar,
Toprak erozyonu, ormansızlaşma, yanlış tarım uygulamaları ve aşırı otlatma vb. arazi kullanımı ve biyoçeşitlilik üzerindeki olumsuz etkilerin azaltılmasına yönelik yerel düzeyde örnek uygulamalar,
Yerel düzeyde katılımcı su yönetimi mekanizmalarının çevresel etkileri dikkate alacak şekilde geliştirilmesi yönündeki çalışmalar,
Kalıcı organik kirleticilerin kullanımının, ilgili sözleşme uyarınca azaltılması, atık depolama ve kullanımı üzerine kapasite arttırma çalışmaları,
Kalıcı organik kirleticilerin insan sağlığı ve çevre üzerindeki etkilerine yönelik farkındalık çalışmaları,
GEF-SGP odak alanlarında; korunan alan yönetimi, sürdürülebilir arazi yönetimi, iklim değişikliğinin etkilerine karşı dayanıklılığın arttırılması, ekosistem hizmetlerinin devamlılığı vb. konularda iyi uygulamaların tanıtımı ve yaygınlaştırılması çalışmaları,
GEF-SGP odak alanlarında; STK’ların, birliklerin, yerel üreticilerin, bilimsel topluluk ve devlet/kamu kurumlarının da dâhil olduğu tematik iletişim ve işbirliği ağlarının oluşturulması,
Yöre halkının (GEF odak alanları, yönetmelikler, esaslar, izleme ve değerlendirme araçları vb) tematik eğitimler aracılığıyla bilgi ve kapasitenin güçlendirilmesi çalışmaları.
Uygun Başvuru Sahipleri: Başvuran kuruluşun uygunluğu her bir teklif özelinde değerlendirilmekle birlikte, Birleşmiş Milletlerin tanımladığı tüm sivil toplum kuruluşları GEF Küçük Destek Programı'na (SGP) proje sunabilirler.
Programın Öncelik Alanları
Bir proje fikrinin SGP desteğine başvurabilmesi için Küresel Çevre Fonu’nun (GEF) genel kriterleri ve belirlediği uygulama programları ile uyumlu olması gerekmektedir. Ayrıca projelerin SGP Ulusal Program Stratejisi’ne uygun ve SGP Ulusal Yönlendirme Komitesi tarafından belirlenen ulusal önceliklerle de uyumlu olması gerekmektedir.
Sağlanan Destek Miktarı: SGP desteği en fazla 50.000 USD ile sınırlıdır. Bununla birlikte, üst limit proje tiplerine göre (çalıştay ve basılı malzemeler için 10.000 USD, proje geliştirme fonları için 5.000 USD gibi) daha düşük olabilmektedir.
Son Başvuru Tarihi: Proje teslim tarihleri internet sayfasından duyurulmaktadır.
HOLLANDA KALKINMA FİNANSMAN KURUMU
Genel Bilgi: FMO, Hollanda’nın girişimcilik kalkınma bankasıdır. Gelişmekte olan ülkelerde sağlıklı bir özel sektörün oluşturulması için destekler sağlamaktadır. FMO, sınırlı uzun vadeli krediler sağlamanın ötesinde bu ülkelerdeki firmaların gelişmesi için gerekli finansmanı sağlamayı hedeflemektedir. Aynı zamanda çevreye verilen zararın minimize edilmesi de önemli hedeflerden bir tanesidir.
Uygun Başvuru Sahipleri: Gerçek ve tüzel kişilikler başvurabilir.
Sağlanan Finansal Hizmetlerin Kapsamı: MASSIF klasik kredi hizmetlerinin yanı sıra küçük ve orta ölçekli ve mikro girişimcilere finansman ve finansal aracılık hizmetleri sunmaktadır:
Altyapı Kalkınma Fonu (IDF), düşük gelirli ülkelerde altyapı yatırımları için uzun dönemli finansman sağlamaktadır,
Enerji Fonuna Erişim Programı, toplumun yoksul kesimlerinin ucuz ve sürdürülebilir enerji hizmetlerine erişimlerinin sağlanması için gerekli finansmanı sağlamayı hedeflemektedir. Bu program kapsamında hedef bölge Sahara Altı Ülkelerdir,
Kapasite Geliştirme Programı (CD), müşterilerin işlerini geliştirebilmeleri için Know-How bilgisinin ve diğer bilgilerin transferinin gerçekleştirilmesine ilişkin projeleri desteklemektedir. Bu hizmet genellikle diğer finansal hizmetler ile birlikte sunulmaktadır,
Gelişmekte olan Piyasalar Programı (FOM), Hollandalı girişimciler aracılığı ile gelişmekte olan piyasalara destek sağlamayı amaçlamaktadır.
Sağlanan Fon Miktarı: FMO’nun 2012 yılı yatırım portföyü 5 milyar Euro’dur. FMO, kendi kaynaklarından servisleri sağlamanın yanı sıra uzun vadeli ve uygun koşullarla kredi verebilmek için diğer finansman kuruluşları ile ortaklık ve sendikasyon anlaşmaları da yapmaktadır.
İSPANYA KALKINMA FİNANSMAN KURUMU
Genel Bilgi: 1990’dan beri hizmet veren COFIDES, İspanyol firmalarının yatırımcı olarak içinde bulunduğu gelişmekte olan, geçiş sürecinin yaşayan ve canlı ülke ekonomilerindeki maliyet-etkin projelere finansal destek sağlamaktadır.
Uygun Başvuru Sahipleri: Gerçek ve tüzel kişilikler başvurabilir.
Sağlanan Finansal Hizmetlerin Kapsamı: COFIDES faaliyetlerini kendi kaynaklarından yatırım yaparak veya kendisinin yönettiği farklı enstrümanlarından faydalanarak yürütmektedir. COFIDES iki İspanyol Kamu Fonunun (FIEX ve FONPYME) yurt dışında yatırımlara aktarılmasını ve Avrupa Yatırım Bankası (EIB) gibi fon sağlayan kurumlarının oluşturduğu çok taraflı fonların yönetilmesini sağlamaktadır.
a- Öz Sermaye Yatırımı: COFIDES, adi veya imtiyazlı hisse senetleri aracılığı ile geçici hisse senedi alımları ile projelere destek vermektedir. Genellikle satın alınan hisse senetlerinin belirli bir vade sonunda geri alımı üzerine bir anlaşma yapılmaktadır. Projelerin proje ortağı firmalarının kendi kaynaklarını artırarak güçlendirmek için gelir ortaklığı kredileri ve diğer dönüştürülebilir farklı finansal destekleme yollarını da desteklemektedir.
b- Krediler: COFIDES, orta ve uzun vadeli krediler aracılığı ile projelere destek vermektedir.
c- Diğer Destekler: COFIDES, projelerin finansal şemasının uygunlaştırılması ve çevre sorunları ile ilgili projelerde danışmanlık hizmeti sağlamaktadır.
Sağlanan Fon Miktarı: COFIDES, global 1 Milyar Euro’yu aşan ve proje başına 30 milyon Euro üst sınırı ile 65 farklı ülkede gerçekleştirilen projelere destek sağlamaktadır.
Başvuru Şekli: Bir kredi için başvurmak isteyenler COFIDES’e aşağıda belirtilen bilgileri göndermelidirler:
İSVEÇ KALKINMA FONU
Genel Bilgi: Swedfund, Afrika, Asya, Latin Amerika ve Doğu Avrupa (Avrupa Birliği olmayan ülkeler)’deki yatırımlara risk sermayesi ve know-how hizmetleri sunmaktadır. Swedfund’un vizyonu önemli sektörlerin kalkınmasına katkıda bulunmaktadır.
Sağlanan Finansal Hizmetlerin Kapsamı
a- Öz Sermaye Yatırımı: Swedfund’un hisse senedi ortaklığı her zaman küçük paydır ve adi senet veya imtiyazlı hisse senedi formunda olabilir.
b- Dönüştürülebilir, İkinci Sınıf Menkul Kıymet ve Teminatlı Kredi: Swedfund, risk sermayesi şirketlerine verilen orta vadeli ticari kredilerin vadesini uzatabilir. Genellikle faiz oranı ilk anlaşmanın yapıldığı dönemde belirlenen faiz oranında sabit kalır.
c- Royalti Kredisi: Royalti kredileri düşük baz faizli ve performans temelli kredilerden oluşur. Bu krediler firmanın karlılık düzeyine bağlı olarak belirlenir. Firmanın yürüttüğü proje işlemeye başlayıncaya kadar kredi ödemeleri geciktirilir.
d- Diğer Finansal Destekler: Bazı durumlarda Swedfund risk sermayelerinin garanti hizmetlerinden yararlanmasında yardımcı olur. Swedfund’un toplam yükü toplam yatırımın % 30’unu aşamaz. Swedfund’un sunduğu finansal araçların yanı sıra, Swedfund komplex yatırım konularında diğer yatırım finansman kuruluşlarının tespit edilmesine yardımcı olur. Swedfund müşterilerinin bulunduğu bölgede kendilerine danışmanlık hizmetinin sağlanmasında, yerel ve uluslararası kalkınma finansman kuruluşlar ağına erişimde ve gereksiz risklerin elimine edilmesinde yardımcı olmaktadır.
JAPON FONLARI
Genel Bilgi: Genel olarak "Japan Foundation" (www.jpf.go.jp), "Japan International Cooperation Agency" (www.jica.go.jp), "Japan Center for International Exchange" (www.jcie.or.jp) ve "Japan Platform" (www. iapanplatform.org) ve gibi kuruluşlar doğrudan veya dolaylı olarak Sivil Toplum 'Kuruluşları’na destek sağlamakta ve uluslararası yardım ve işbirliği faaliyetlerine katılmaktadır.
Programın Kapsamı: JICA Türkiye Ofisi’nin çalışmalarını başlıca 6 grupta toplamak mümkündür:
Teknik İşbirliği Projeleri
Bireysel Uzman Desteği: Program kapsamında bireysel uzman gönderilmektedir.
Eğitim Programları: Eğitim programları, JICA'nın gelişmekte olan ülkelerin insan kaynakları gelişimine destek olmak üzere yürüttüğü teknik işbirliğinin önemli faaliyetlerinden biridir. JICA'nın en önemli insan kaynakları gelişimi programından olan eğitim programlarında; yönetici, teknisyen, araştırmacı vs. gibi ülkelerinin gelişiminde önemli roller oynayacak kişiler, ihtiyaç duydukları alanlardaki bilgi ve teknolojiye ulaşmaları için Japonya' ya davet edilmektedirler.
1. Grup Eğitim Programı: Türkiye'den genellikle sanayi, telekomünikasyon, ulaşım, sağlık, yönetim, enerji, insan kaynakları, balıkçılık, ormancılık, ziraat ve ticaret alanlarında kursiyer kabul edilmektedir.
2. Ülkeye Yönelik Eğitim Programı: Gelişmekte olan ülkelerin belli bir konuyla ilgili bilgi gereksinimlerini karşılamak üzere özel olarak hazırlanmış ve o konudaki Japon bilgi ve deneyimlerinin aktarılması esasına dayalı eğitim programlarıdır.
3. Üçüncü Ülke Eğitim Programı: Program, gelişmekte olan bir ülkede oluşturulmuş kapasitenin, bölgedeki diğer gelişmekte olan ülkelerle paylaşılması esasına dayanmaktadır. Bu kapsamda, ev sahibi ülke, eğitim programlarını planlamak ve yürütmekten sorumludur. JICA ise temelde, eğitim programı için Japon uzmanların görevlendirilmesi ve davetli ülkelerden gelecek katılımcıların masrafları ile bazı eğitim giderlerinin programı yürüten kuruluş ile paylaşılması konularında destek sağlamaktadır.
4. JICA-Net Eğitimi: JICA-Net Eğitim Programı, JICA'nın yeni başlattığı ve uzaktan eğitim seminerleri olarak da adlandırılan bir eğitim programıdır. Bu seminerler video konferans sistemi aracılığıyla JICA'nın Japonya'da bulunan merkezi tarafından yürütülmektedir. Her bir seminer yaklaşık 2-3 saat sürmektedir. Katılımcılar, kendilerine daha önceden dağıtılan dökümanlar aracılığıyla dersleri takip edebilmekte ve soru-cevap bölümleriyle spesifik konularla ilgili bilgi alabilmektedirler.
Kalkınma Çalışmaları: Kalkınma Çalışmaları, destek verilen ülkedeki kamu kuruluşlarından gelen talep üzerine, ülkenin sosyoekonomik gelişimine katkıda bulunması düşünülen öncelikli kamu projesinin ilgili kuruluş ile beraber "Master Plan", "Survey", veya "Fizibilite Çalışmaları" şeklinde formüle edildiği teknik işbirliği faaliyetleridir. Çalışma sonucu hazırlanan plan, çalışmayı yürüten ilgili kuruluş tarafından uygulamaya konulmaktadır.
Kıdemli Gönüllü Programı: Gönüllülük ruhuyla çalışan kıdemli gönüllülerin yürüttüğü ve hükümet tarafından desteklenen ekonomi ve teknik işbirliğini güçlendirmeye yönelik bu faaliyetler, uluslararası ortama da katkı sağlamaktadır. Sadece destek alan ülkedeki kamu kurumlarını değil aynı zamanda hükümet dışı örgütleri de içine alan bir işbirliği programıdır ve destek alan ülke Kıdemli Gönüllü için gelir vergisi muafiyeti, ev ve çalışmasına elverişli bir ofis hazırlanması konularından sorumludur.
Gençlik Davet Programı: "Japonya-Türkiye, Türkiye Gençlik Dostluk Programı", Japonya ve Türkiye arasındaki dostluk ilişkilerini artırmanın yanı sıra teknik işbirliği çerçevesinde insan kaynakları gelişimini de desteklemeyi amaçlamaktadır.
Bu program kapsamında, yaşamlarının ilerleyen yıllarında önemli konumlarda yer alarak ülkenin geleceğinde rol oynayacak olan on sekiz (18) ile otuz beş (35) yaş arasındaki gençler, hem kendi uzmanlık alanları ile ilgili olarak Japonya'daki çalışmaları yerinde görmek hem de Japon ailelerinin yanında konaklayarak Japon kültürünü daha yakından tanımak amacıyla, 23 günlük bir program çerçevesinde Japonya'ya davet edilmektedirler.
JAPONYA ODA Yardımları
Yerel Projeler Hibe Programı: “Yerel Projelere Hibe Programı (GGP)” Japon Devleti tarafından 1989 yılından beri “Japonya Resmi Kalkınma Yardımı (Japan ODA)” kapsamında gelişmemiş ve gelişmekte olan ülkelerde uygulanmaktadır. Programın amacı temel insani ihtiyaçları karşılamak üzere hazırlanmış kalkınma projelerine yönelik geri ödemesiz bir mali yardım sunmaktır.
Uygun Başvuru Sahipleri: Sivil toplum kuruluşları ve belediyeler başvuruda bulunabilirler.
Uygun Başvuru Konuları: Projeler, toplumdaki dezavantajlı kesimleri hedefleyen konularda, temel insani ihtiyaçların karşılanmasına yönelik olmalıdır. Kabul edilen proje konuları aşağıdaki gibidir:
Temel Sağlık: (Koruyucu sağlık hizmetlerinin geliştirilmesi, sağlık merkezlerinin ekipmanlarının yenilenmesi ve yeni ekipman sağlanması)
Engelliler: (Engelliler için özel okul veya merkezler, üretime yönelik atölyeler)
Kalkınmada Kadın: (Kadınların bölgede kalkınmasını hedefleyen beceri geliştirme, mesleki eğitim ve rehabilitasyon merkezleri) Kamu Faydası/Diğer Dezavantajlı Kesimler: (Yaşlılar için özel bakım merkezleri, huzurevleri, çocuklara ve gençlere yönelik eğitim ve rehabilitasyon merkezleri, sokak çocukları veya kimsesizler için tesisler)
Kapasite Geliştirme ve Eğitim: (Mesleki eğitim, özel topluluklar için kapasite geliştirme programlar)
Diğer Proje Konuları(Gelir eşitsizliğinin düzenlemesi, temiz su temini, küçük çaplı afet yönetimi ve afet zararlarının önlenmesi) Projeler toplumun dezavantajlı kesimlerini hedeflemeli ve yerel seviyede etkiye sahip olmalıdır. Ayrıca, başvuru sahiplerinin projeden faydalanacak tek kesim olmaması gerekliliği de dikkate alınmalıdır.
Projenin Kapsamı: 2013-2014 döneminde, sadece Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu veya Doğu Karadeniz Bölgelerinde proje gerçekleştirilecektir. 2013-2014 döneminde uygulanacak projelerin değerlendirilmesi 2012 yılı içerisinde yapılacaktır. Başvuru sahibi kurum/kuruluş diğer bölgelerde bulunuyor olabilir ancak projenin gerçekleştirileceği yerin mutlaka Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu veya Doğu Karadeniz Bölgelerinde bulunması gerekmektedir.
Sağlanan Destek Miktarı: Proje başına sağlanabilecek maksimum hibe miktarı 100.000 USD'dir.
Son Başvuru Tarihi: Her yıl açılacak olan programın dönemi internet sayfasında duyurulmaktadır.
KALKINMA PİYASASI
Genel Bilgi: 1998 yılından bu yana DM, yoksulluğun azaltılması ve kalkınma alanında yenilikçi ve yaratıcı çözümlere ilişkin çalışmaları desteklemektedir.
Uygun Başvuru Sahipleri
Yoksulluğun azaltılması ve kalkınma ile ilgili yaratıcı çözümleri bulunan her kişi “Genel Program”a başvuruda bulunabilir.
Aksi belirtilmediği takdirde; bu programlara bireyler, STK’lar, akademik birimler, yerel idareler, özel sektör kuruluşları, resmi yardım kuruluşları başvuruda bulunabilmektedir.
Uygun Başvuru Konuları: Başvuruda bulunulan projenin; Yaratıcı olması (kavramsal anlamda yeni bir teknoloji, yeni bir işlem vb veya uygulanan bölge açısından), Büyüme (projenin daha fazla kitlelere ulaşma ve başkaları tarafından da uygulama) potansiyelinin bulunması, Ölçülebilir olması (projenin hedef grup üzerinde yaptığı etkinin gözlemlenebilmesi), Gerçekçi (projenin gerçekçi bir uygulama süresi ve uygulama bütçesinin) olması, Sürdürülebilir (projenin fonlar bittikten sonra da gerek kurumsal kapasite ve gerekse finansal açıdan sürdürülebilir) olması gerekmektedir.
Sağlanan Destek Miktarı: Talep edilen fon miktarı 200.000 $’dan fazla olamaz.
Başvuru Şekli: Başvurunun, elektronik ortamda ve İngilizce olarak yapılması gerekmektedir.
Son Başvuru Tarihi: Proje yarışmaları her 12-18 ayda bir Washington’da yapılmaktadır.
KARADENİZ TİCARET VE KALKINMA BANKASI
Genel Bilgi: Karadeniz Ticaret ve Kalkınma Bankası (BSTDB); Arnavutluk, Ermenistan, Azerbaycan, Bulgaristan, Gürcistan, Yunanistan, Moldova, Romanya, Rusya, Türkiye ve Ukrayna tarafından kurulmuştur.
Sağlanan Finansal Hizmetlerin Kapsamı
a) Krediler: BSTDB, üye ülkelerdeki özel ve kamu kuruluşlarının, kalkınma ile ilgili kuruluşların, ajansların ve ortaklıkların yürüttüğü projelere krediler sağlamaktadır.
b) Garantiler: BSTDB, ticari ve politik risklere karşı bütün ve kısmi garanti hizmetleri sağlamaktadır.
c) Öz Sermaye Ortaklığı: Üye ülkelerin ortak çıkarının bulunduğu konularda kuruluş farklı finansal araçlarla öz sermaye yatırımlarında bulunabilmektedir.
d) Özel Ürünler: BSTDB, müşterilerin ihtiyaçlarına göre özel ürünler oluşturabilmektedir.
e) Ticaret Finansmanı: Ticaret Finansmanı Programı, üye ülkelerde faaliyet gösteren tedarikçilerin, ithalatçıların, ihracatçıların, ticari bankalar, finansal kiralama şirketleri, kalkınma bankaları aracılığı ile işbirliği yaparak, finansman ihtiyacını karşılamaya yönelik bir programdır.
f) KOBİ Programları: KOBİ’lere, finansal destek sağlamak, ihraç kapasitelerini artırmak, bölgeler arası yatırımı teşvik etmek, know-how ve teknoloji transferi sağlamak, gelirlerinin artırılmasını sağlamak, bölgeye dışarıdan sermaye girişini sağlamak amaçları ile, Kredi Garanti Fonu, Mikro Finans Kuruluşları, Risk Sermayesi Kuruluşları, Finansal Kiralama Şirketleri aracılığı ile finansman sağlanmaktadır.
g) Finans Sektörü: Ekonomik kalkınmayı teşvik etmek için, üye ülkelerin, pazarda yer alan kurumlarının gelişmelerini sağlamaları çok önemlidir. Bu nedenle BSTDB, seçilmiş finansman kuruluşlarının bilanço verilerinin güçlendirilmesi, portfolyolarının geliştirilmesi için destek sağlamaktadır.
h) Teknik Yardımlar İçin Özel Fonlar: BSTDB, Karadeniz bölgesinde ekonomik ve sosyal kalkınmanın gerçekleştirilmesi için her türlü yardım ve danışmanlık hizmetini kendi kuruluş sözleşmesine bağlı kalarak vermeyi amaçlamaktadır.
I) Eş Finansman: BSTDB’nin görevlerinden bir tanesi de, özel ve kamu fonları olmak üzere, yabancı ve yerli sermayenin mobilize edilmesini sağlamaktır. Eş finansman bu tür fonların mobilize edilmesi için en etkin yoldur.
Başvuru Şekli: İnternet sitesinden başvuru dokümanları indirilerek doldurulmaktadır. Projelerin değerlendirilmesinde uluslararası kabul görmüş proje döngüsü kriterleri kullanılmaktadır. Kullanılacak hizmetlerin fiyatları, kuruluşla yapılacak görüşmelerde belirlenmektedir.
KÜRESEL ÇEVRE PROGRAMI
Genel Bilgi: Küresel Çevre Fonları (GEF) kapsamında; Küçük Hibe Programı, Orta Ölçekli Projeler (1 milyon USD’ye kadar), Kapsamlı Projeler (1 milyon USD’den fazla), Proje Hazırlama Hibeleri ve ülkelerin çevre ile ilgili envanter çalışmalarına destek gibi çeşitli programlar için kaynak sağlanmaktadır.
Programların Kapsamı
a) Küçük Ölçekli Kalkınma Projeleri: GEF Küçük Hibe Programı, küresel çeşitliliği, iklim değişimini azaltan uluslararası suları muhafaza eden, toprak kirlenmesine neden olan kirleticilerin etkilerini azaltmayı hedefleyen, sürdürülebilir geçim kaynakları yaratırken arazi bozulmasını engelleyen toplumsal düzeydeki girişimciliği teşvik etmek amacıyla 1992 yılında başlatılmış bir programdır. Bu program 70 ülke ofisinde UNDP tarafından yürütülmektedir.
Uygun Başvuru Sahipleri: STK’lar, Küçük ölçekli kalkınma projeleri için başvurabilir.
Uygun Başvuru Konuları: Küresel çevre programı dahilinde biyolojik çeşitlilik, iklim değişiklikleri, uluslararası sular ve ozon tabakasının delinmesi ile ilgili konulardaki projeler desteklenmektedir.
Projelerin;
Sağlanan Destek Miktarı
Her bir proje için en çok 50.000 $ hibe verilmekle birlikte, hibe oranı ortalama 20.000 $ civarındadır.
b) Orta Ölçekli Projeler, Proje Hazırlama Hibeleri
Uygun Başvuru Sahipleri: Hükümetler tarafından kullanılan kaynaklardır.
Uygun Başvuru Konuları: Biyolojik çeşitlilik, iklim değişikliği, uluslararası sular ve ozon tabakasının incelmesi gibi GEF’in öncelik alanları olan konuları kapsayan projelere öncelik verilmektedir. Bunun yanı sıra; arazi bozulması ve toprak kirliliği gibi konuları kapsayan projelere de kaynak sağlanmaktadır.
Sağlanan Destek Miktarı: Bu program kapsamında projelere 1 milyon $’a kadar kaynak aktarılabilmektedir.
c) Kapsamlı Projeler
Uygun Başvuru Sahipleri: GEF’in internet sitesinde yer alan kriterlere haiz sivil toplum kuruluşları, hükümetler, akademik kuruluşlar, özel sektör kuruluşları başvuruda bulunabilirler.
Sağlanan Destek Miktarı: Ulusal çevre önceliklerine ve GEF’in belirlediği kriterlere uygun olan projeleri için, 1 milyon USD’den daha fazla fonlar için başvuruda bulunabilirler.
Başvuru Şekli: Başvuru formları, başvuru kriterleri ve başvuruya ilişkin diğer bilgilere GEF internet sitesinden ulaşılabilir. Proje teklifi hazırlanarak Dünya Bankası, UNDP veya UNEP gibi uluslararası kuruluşlardan birisine ön inceleme için gönderilmektedir.
PORTEKİZ KALKINMA FİNANSMAN KURUMU
Genel Bilgi: SOFID – Sociedade para o Financiamento do Desenvolvimento, Instituição Financeira de Crédito, SA 2007 yılında 12,5 milyon EURO’luk kendi kaynakları ile kurulmuş bir kalkınma finansman kuruluşudur. Limited firma olarak kurulmuştur ve sermayesinin % 60’a yakını Portekiz Devleti’ne aittir.
Sağlanan Finansal Hizmetlerin Kapsamı: SOFID’in rolü; gelişmekte olan ülkelerde yatırım ve özel sektörü desteklemek ve bu ülkelerin sürdürülebilir bir kalkınma modelini kurmalarında destek olmak olarak tanımlanmıştır. SOFID aynı zamanda Portekiz firmalarının yurt dışındaki yatırım ve iş bağlantılarını desteklemekle de görevlendirilmiştir. OECD’nin Kalkınma Yardımı Komitesi tarafından belirlenen Resmi Kalkınma Yardımı’nda belirtilen, ülkemizin de aralarında bulunduğu, yardım edilecek ülkelerdeki girişimlere destek sağlamaktadır (Türkiye bu listede Orta-Yüksek Gelirli ülkeler arasında belirtilmiştir).
SOSYAL KALKINMA VE KATILIMLI EKONOMİK ORTAKLIK KURUMU
Genel Bilgi: The Société de Promotion et de Participation pour la Coopération Economique (PROPARCO) Fransa Kalkınma Ajansı’nın en büyük ortağı olduğu bir finansal kalkınma kuruluşudur. Afrika, Orta Doğu, Güney Doğu Asya, Karaipler’deki ülkelerde ve Fransa’ya ait deniz ötesi topraklarındaki ekonomik ve sosyal kalkınmanın geliştirilmesini desteklemeyi amaçlamaktadır. 142,6 Euro’luk sermayesi ile imalat, altyapı, hizmet ve finansal sektörlerinde hizmet veren kuruluşlara hizmetlerini sunmaktadır. 2004 yılında PROPARCO’nın hizmet verdiği coğrafi alanını genişleterek Çin, Mısır, Tayland ve Türkiye’de temsilci ofisler açmıştır.
Uygun Başvuru Konuları: Uzun dönemli ilişkileri esas alan, karlı ve yenilikler yaratma özelliği olan projeler desteklenmektedir. Kurum, kullanılan fonların şeffaf bir şekilde ve uluslararası hukuk kurallarına uygun olarak kullanım alanlarına aktarılmasına büyük özen göstermektedir.
Sağlanan Finansal Hizmetlerin Kapsamı
a) Öz Sermaye Yatırımı: PROPARCO tüm özel hisse senedi enstrümanlarını sunmaktadır ve projelere her zaman küçük katılımcı olarak katılmaktadır. Protföyünde bir çok farklı endüstri, piyasa ve firmalar bulunmaktadır. PROPARCO ortaklıklardan projenin işlemeye başlamasından sonra yaklaşık 5 ile 7 yıldan sonra ortaklıktan ayrılmaktadır.
b) Krediler: Banka kredileri, risk kredileri ve diğer kredileri sağlamaktadır. Krediler Euro ve USD olarak sağlanmakta, ancak bazı özel durumlarda diğer milli paralarla da kredi verilmektedir. Kredilerin vadeleri 3 ile 15 yıl arasında olmasına rağmen ortalama 8 ile 10 yıl arasındadır. Vade süreleri belirlenen sürenin dörtte biri kadar uzatılabilir.
c) Garantiler ve Risk Paylaşım Ürünleri: Garantiler ve kredi genişletici mekanizmalar gibi bilanço dışı araçlar PROPARCO’nun sunduğu önemli hizmetlerden bir tanesidir. Uzun vadeli kaynakların mobilizasyonunu sağlamak için birçok yabancı para biriminde kredilerini ve hizmetlerini sunmaktadır.
ULUSLARARASI FİNANS KURUMU
Genel Bilgi: IFC, gelişmekte olan ülkelerde, kredi, öz sermaye sağlanması, danışmanlık hizmetleri gibi hizmetler aracılığı ile özel girişimi ve devletleri destekleyen, Dünya Bankası’na bağlı bir tüzel kişiliktir. 2009 yılı itibarıyla 179 üye ülkenin sahibi olduğu IFC, Dünya Bankası Grubu’nun diğer kuruluşları ile eşgüdümlü bir şekilde faaliyetlerini yürütür ancak yasal ve mali açıdan bağımsız bir kuruluştur.
Uygun Başvuru Sahipleri: Gerçek ve tüzel kişiler ile hükümetler başvuruda bulunabilir.
Uygun Başvuru Konuları
Bir projenin IFC tarafından finanse edilebilmesi için projenin;
Sağlanan Fon Miktarı: IFC 1 milyondan 100 milyon dolara kadar değişen bir miktarda fon sağlamaktadır. Ancak, yatırımcının katılımını garanti etmek için projenin tahmin toplam maliyetinin % 25’inden fazlası finanse edilmemektedir.
Başvuru Şekli: IFC fonları yararlanmak için standart bir başvuru formatı bulunmamakla birlikte bir başvurunun en az aşağıdaki başlıkları içermesi gerekmektedir:
Teklifler, IFC ’nin sektör bölümlerine, merkezi Washington’da bulunan birimlerine yada bulunduğu yere en yakın bölgesel saha ofislerine gönderilebilir.
